Zes opstellen over Frieslands middeleeuwse geschiedenis,
door J.R.G. Schuur
 | ISBN: 9789090322124. Verschenen op 21 augustus 2019. Exemplaren zijn te bestellen via email aan JRGSchuur@outlook.com Prijs 15,- €, exclusief porto kosten. |
In dit boek zijn mijn laatste zes artikelen over Frieslands middeleeuwse geschiedenis gebundeld. Ze hebben een gemeenschappelijk thema – de Friese vrijheid – maar kunnen onafhankelijk van elkaar worden gelezen, omdat ze elk voor zich een afgerond geheel vormen.
Aan alle artikelen ligt de visie ten grondslag dat de Friese vrijheid uitsluitend een politiek fenomeen is geweest. In Friesland was na de 12e eeuw niet meer van een regelmatig uitgeoefend grafelijk gezag sprake. Daaraan blijkt echter niet de conclusie te mogen worden verbonden dat Friesland ook in andere opzichten een land vormde, waar alles anders was. De maatschappelijke verhoudingen en zelfs de meeste principes van de staatsinrichting vertonen veel meer overeenkomsten dan verschillen met die in gebieden, waar het landsheerlijk gezag zich wel had kunnen handhaven.
Hieronder alvast enige passages uit het boek…
“…In Westerlauwers Friesland hebben de graven, met name die van Holland, tot ver in de Middeleeuwen soms nog macht kunnen uitoefenen, omdat er onder de inwoners mensen waren die hieraan wilden meewerken…”
“…Het blijkt echter ook dat onder de Friezen nog heel lang verschillen van mening over de Friese vrijheid hebben bestaan…”
“…Voor de bisschop gold kennelijk, liever een ‘vrij’ dan een ‘Hollands’ Friesland…”
“…Over nobiles [in Friesland] wordt voor het eerst rond 800 gesproken…”
“…In 1004 wordt van een in Rome overleden Fries gezegd, dat hij een ridder (miles) was geweest…”
“…Wat naar ik meen de belangrijkste bijkomende conclusie mag heten, die uit het onderzoek kan worden getrokken, is dat er een verklaring voor het ontstaan van de Friese vrijheid is gevonden, die geen beroep hoeft te doen op allerlei fantasierijke theorieën over de in het middeleeuwse Friesland heersende bijzondere sociale en politieke verhoudingen. Friesland zou een land zijn geweest waar alles anders was: er waren uitsluitend vrije boeren, de horigheid was er al vóór 1000 verdwenen, adel kwam er tot in de 14e eeuw niet voor, de politieke macht lag er in handen van de communale verbanden, e.d.86 Misschien dat door dit artikel nu eindelijk de discussies hierover gaan verstommen…”